Amalgam Dolgu Nedir ?
Halk arasında siyah dolgu, gümüş dolgu isimleriyle de bilinen amalgam dolgular yaklaşık 150 yıldır kullanılmaktadır. Amalgam; gümüş, bakır ve kalay metallerinin civa ile karıştırılması sonucunda elde edilen bir dolgu maddesidir. Karışımın içindeki civa, diğer metalleri bir arada tutmaya yardımcı olur.
Amalgam dolgular kolay uygulanabilen, uzun ömürlü, sağlam, bakteri oluşumuna izin vermeyen yapıda olmaları sebebiyle tercih edilirler.
Amalgamdaki Civa Zararlı mı ?
Civa serbest halde insan vücudu için çok zararlı bir maddedir ancak dolgu maddesinin içinde bulunan civanın yapısı farklı olduğundan zararsızdır.
Amalgam dolgulardan zaman içinde civa buharı yayılır ancak bunun miktarı günlük olarak besinlerle alınan civadan bile çok daha düşüktür. Örneğin bir balık ile alınan civa miktarı bir dolgudakinden daha fazladır.
Son yıllarda amalgamın kullanılmamasıyla ilgili tartışmalar, salınan civa buharı yüzündendir. Hekimler de tercihen amalgamı kullanmazlar ama bazı durumlarda başka çare olmayabilir.
Amalgam Dolgular Sökülmeli mi ?
Ağzında bir dolguyla gelen bir çok hasta “bu siyah dolguyu sökelim mi?” diye sorar. Yaklaşım şu şekilde olmalıdır; eğer dolgunun bütünlüğü bozulmuş, çatlamış, kırılmışsa, diş farklı bir yerden çürümüşse yada estetik olarak bir sorun teşkil ediyorsa o zaman amalgamı sökmek mantıklı olur. Diğer türlü, ağızda sorunsuz şekilde hizmet eden bir dolguyu sökmek çok mantıklı değildir.
Eski dolguları sökerken hekimler eski dolgu parçalarını hastanın yutmasını önlemelidir. Su ile ortama saçılan zerreciklerden de korunmak gerekir. Diş hekimleri rutinde bu kurullara uyarak çalışırlar.
Sökülen dolgular yerine genellikle kompozit dolgular uygulanır. Estetik olarak dişten ayırt edilemeyen kompozit dolgular, gelişen teknoloji ile birlikte sağlamlaşmış ve eski dolguların yerini almıştır.
Kompozit dolgular bir çok kimyasal madde içermektedir. Bu yüzden iyi yapılmayan bir kompozit dolgu, amalgamdan çok daha zararlıdır. Kurallarına uygun yapılırsa kesinlikle zararsız ve son derece sağlıklıdır.
Amalgam Dolgu ve Kompozit Dolgu
Eski amalgam dolguların yerine kompozit dolgular güvenle uygulanabilmekte ve iyi sonuçlar alınmaktadır.
Amalgam Dolgu Nasıl Sökülür
Sökülmesi gerektiği yönünde karar verilen amalgam dolgular için özel bir prosedür uygulanır. Burada dikkat edilmesi gereken şey, amalgam dolguyu sökerken hastanın yutmaması, hekimin ve yardımcısının havaya sıçrayan zerreciklerden etkilenmemesidir.
Amalgam dolgular sökülürken özel emiciler ve rubberdam adı verilen örtüler kullanılır. Böylece temizlerken kullanılan su hastanın ağzına hiç uğramadan direk emiciyle çekilir. Tabi amalgamın doğaya da karışmaması gerekir. Emicinin ucuna takılan süzgeçler su ile kanalizasyona karışmayı engeller.
Amalgam Dolgu Yutulursa?
Yutulan amalgam dolgular genellikle kırılan dolgunun küçük bir parçasıdır ve çoğu zaman kişiye zarar vermeden dışkıyla atılırlar. Genellikle endişelenecek bir durum ortaya çıkmaz. Bazı kişilerde çok nadiren allerjik reaksiyonlar ve zehirlenmeler gözlendiği bildirilmiştir. Dolguyu yutmak kişileri korkuttuğu kadar önemli bir şey değildir ama yine de her ihtimale karşı bir sağlık kuruluşuna başvurmakta fayda vardır.
Özellikle sabahları ağızda acı metalik bir tat oluşuyorsa dolgularda sorun olabileceği akla gelmeli ve en kısa zamanda bir diş hekimine muayene olunmalıdır.
Amalgam Dolgu Konusunda Merak Ettikleriniz..!
Amalgam Dolgu Kanser Yapar mı ? Hayır. Bilimsel olarak bu konu hakkında kanıtlanmış bir durum yoktur. Tartışmalara sebep olan şey dolgunun içindeki civa metalidir ancak bunun miktarı insana zarar vermeyecek kadar azdır. Ağzında çok sayıda iyi yapılmamış dolgusu bulunan kişiler için dolguları değiştirmek düşünülebilir.
Dişin Kararması Amalgam dolgular zamanla dişlere gri-siyah bir renk verebilirler. Bu renkleşme estetik olarak sorun teşkil edecek boyuttaysa dolguyu kompozit gibi daha estetik materyallerle değiştirmek yerinde olacaktır.
Elektrik Çarpması Çok sayıda dolgusu bulunan kişiler, özellikle yemek yerken ağız içindeki elektrik yükleri sebebiyle elektrik çarpmış gibi hissedebiliyorlar. Bunun sebebi “galvanik akım” denilen fiziksel olaydır. Yine böyle şikayetleri olan kişilerde kompozit dolgular uygulanabilir.
Alerji Bazı bünyeler dolgunun içerisindeki maddelere karşı hassas olurlar ve alerjik reaksiyon gösterebilirler. Bunun derecesi genellikle çok hafif olur ve dolgu kompozit materyallerle değiştirilerek sorun basitçe çözülebilir. [ref:serdarekici][görsel:philipperoyer]